Özel Anahtar Nedir?

Yazan: Kirsty Moreland

Kripto dünyasındaki yolculuğunuzda önemli bir adıma geldiniz. Şimdi, blok zincirinde varlık sahibi olmanın nasıl çalıştığını öğreneceksiniz. Burada kripto konusundaki en önemli sorulardan birini yanıtlıyoruz: Özel anahtar nedir?

Blok zinciri; varlıklarınızı güvende tutma imkanı sağlayan ve kamunun erişimine açık olan dijital bir depolama alanı yaratarak mülkiyet konseptinde gerçek bir devrim yarattı. Bu sistemin de kendi normları, kuralları ve riskleri vardır. Dolayısıyla blok zincirinden ve kripto paralardan faydalanmayı amaçlıyorsanız bu hususları mutlaka anlamanız gerekir.

Bu derste blok zinciri sahipliğinin ana odak noktasını, yani kriptolarınıza tam erişim ve kontrol sağlayan özel anahtar kavramını ele alacağız.

Özel Anahtarlar Nasıl Çalışır?

Özel ve açık anahtarları kullanarak bir blok zinciri adresini yönetmek, posta kutusu kullanmaya benzer. Postacı, posta adresiniz üzerinden konumunuzu bulur ve adresinizdeki posta kutusunun halka açık kısmına (açık anahtara) mektupları atar. Gelgelelim, posta kutusundakileri alabilecek tek kişi, posta kutusunun anahtarını (özel anahtarı) elinde tutan kişidir.

Bu örnekte posta adresi “açık anahtarınız”, posta kutusu anahtarı “özel anahtarınız” ve mektuplar da kripto paralar veya NFT’ler oluyor. Açık anahtarınızı bilen herkes size kripto gönderebilir ama sadece özel anahtarı olan siz blok zinciri adresine ve içinde saklanan fonlara erişebilirsiniz. Sizi kriptoların sahibi yapan şey budur ve dolayısıyla blok zinciri, varlıklarınızın güvenliğini sağlamak için hayati bir önem taşır.

Açık Anahtar ve Özel Anahtar Arasındaki Fark Nedir?

Her ne kadar açık ve özel anahtarlar birbirleriyle yakından bağlantılı olsa da farklı amaçlara hizmet ederler. Şimdi şu üç önemli çalışma kuralına bakalım:

• Bir özel anahtar, birkaç açık anahtar üretebilir. (veya alıcı adresler)
• Sadece bağlantılı özel anahtarın sahibi, halka açık olan adreslere gönderilen fonlara erişebilir.
• Özel anahtara sahipseniz açık anahtarı kurtarmak mümkündür. Bununla birlikte, yalnızca açık anahtarı kullanarak özel anahtarı bulmak imkansızdır. Varlıklarınızı güvende tutan şey budur.

En önemli kısım da şu: Özel anahtarınızı kaybederseniz fonlarınızı da kaybedersiniz. Çünkü özel anahtar olmadan coin’lerinizi harcamak, çekmek veya aktarmak üzere cüzdanınıza erişemezsiniz. Daha önce de belirttiğimiz üzere, özel anahtarlarınıza sahip değilseniz kriptolarınıza da sahip değilsinizdir. Gerçek finansal özgürlüğe sadece özel anahtarlarınızın tam mülkiyetine sahip olarak ulaşabilirsiniz.

Özel Anahtar ile Anahtar Cümle arasındaki fark nedir?

Özel anahtar, alfasayısal karakterlerden oluşan, uzun ve karmaşık bir dizedir. Anahtar cümle veya kurtarma ifadesi ise, bir kripto cüzdanı oluşturulduğunda üretilen rastgele 12, 18 veya 24 sözcükten oluştan bir kelime dizisidir.

Özel anahtar, blok zinciri adresinizde saklanan fonlara erişmenizi sağlarken anahtar cümle ise tüm kripto hesaplarınızın “ana anahtarıdır”. Kripto cüzdanınızı kaybetseniz bile bir anahtar cümlenin yardımıyla tüm varlıklarınızı kurtarabilirsiniz.

Özel Anahtarlar Neden Önemlidir?

Bir kripto borsasında kripto para satın aldığınızda varlıklar doğrudan borsa cüzdanınıza gider. Bu yöntemde bir blok zinciri adresi oluşturulmaz ve sonuç olarak ayrı açık ve özel anahtarlarınız olmaz. Kripto borsası anahtarlarınızı yönetir ve platforma erişmeniz için size bir parola verir.

Bu yolla fonlarınızın kontrolü sizde olmaz. Fon erişimi ve aktarımı için tamamen borsa platformuna bağlı olursunuz. Bu yöntemde kriptolarınız tam anlamıyla size ait olmaz ve platform, faaliyetlerinizi kısıtlayabilir.

Bu nedenlerden ötürü kendi özel anahtarlarınızın olması önemlidir. Kripto dünyasında çok meşhur bir laf vardır: “Anahtarlarınız sizde değilse coin’leriniz sizin değildir!” Fonlarınızın tam kontrolüne sahip olmak için özel anahtarlara sahip olmak çok önemlidir. Özel anahtarlarınız olduğunda herhangi bir üçüncü taraf veya aracı platforma bağlı olmadan ihtiyaçlarınıza uygun şekilde fonlara erişebilir ve bunları harcayıp aktarabilirsiniz.

Özel Anahtarınızı Nasıl Güvende Tutarsınız?

Artık neden kendi özel anahtarlarınızın olması gerektiğini anladığınıza göre, şimdi özel anahtarları nasıl saklayabileceğiniz hakkında konuşalım. Kripto varlıklarınızın mülkiyetinden ödün vermeden özel anahtarlarınızı güvenle saklamanın birçok yolu bulunur. En yaygın yöntem kripto cüzdanları kullanmaktır.

Kripto cüzdanı, coin’lerinizin ve token’larınızın bir kontrol paneli gibidir. Blok zinciri ağıyla etkileşime geçmenizi ve blok zinciri adresinizde saklanan kripto varlıkları kontrol etmenizi sağlar.

Coin’leriniz, fiziksel paradan farklı olarak kripto cüzdanının içinde yer almaz. Blok zincirinde yer alırlar ve cüzdan sadece blok zinciri adresiniz için olan özel anahtarı barındırır. Bu, kripto güvenliğiniz için çok önemlidir ve blok zinciri ekosistemini keşfetme deneyiminizi belirler.

Donanım cüzdanlar

Donanım cüzdan, özel anahtarlarınızı çevrim dışı saklamanıza yardımcı olan bir fiziksel cihazdır. Donanım cüzdan kullanmanın en büyük avantajı, özel anahtarları çevrim dışı saklayarak yüksek koruma altına almanızdır.

Donanım cüzdanlar internete bağlı olmadıkları için çevrim içi hırsızlıkları ve hack girişimlerini önler. Ancak donanım cüzdanlar, çevrim içi cüzdanlarla karşılaştırıldığında fon erişimi ve yönetimi açısından o kadar rahat değildir.

Özel anahtarlarınızı hiçbir zaman çevrim içi saklamayın

Özel anahtarları çevrim içi saklamak rahat olduğu kadar risklidir. Özel anahtarlarınızı internet bağlantılı cihazlara girdiğinizde anahtarlarınız çevrim içi hack girişimlerine, hırsızlıklara ve diğer siber suç türlerine karşı savunmasız hâle gelir. Kötü amaçlı kişi, özel anahtarlarınızı ele geçirdiğinde fonlarınızı sonsuza dek kaybedersiniz.

Blok Zinciri Özel Anahtarı Örnekleri

Blok zinciri özel anahtarı, rastgele üretilen yüzlerce haneli bir sayıdır. Basitlik için alfasayısal karakterlerden oluşan bir dizeyle gösterilirler. Bitcoin’in ve Ethereum’un özel ve açık anahtarları, Eliptik Eğri Dijital İmza Algoritması kullanılarak üretilir. Farklı blok zincirlerinin özel anahtarlarının örneklerine bakalım.

Ethereum özel anahtarı

Ethereum özel anahtarı, on altılı sayı sistemindeki 64 karakterden oluşmaktadır.

Örnek – afdfd9c3d2095ef696594f6cedcae59e72dcd697e2a7521b1578140422a4f890.

Bitcoin özel anahtarı

Bitcoin özel anahtarı, birkaç farklı şekilde gösterilebilen bir 256 bit sayısıdır.

Örnek – E9873D79C6D87DC0FB6A5778633389F4453213303DA61F20BD67FC233AA33262.

Bir Özel Anahtar Nasıl Kurtarılır?

Özel anahtarınızı kaybederseniz kripto cüzdanınıza, blok zinciri adresinize ve saklanan fonlarınıza erişiminizi sonsuza dek kaybedersiniz. Bununla birlikte, bu senaryoda anahtar cümle veya kurtarma ifadesi, yeniden erişim elde etmenize yardımcı olacaktır.

24 kelimeyi veya anahtar cümleyi girdiğinizde yeni cihaz veya kripto cüzdanına ait tüm özel anahtarları kurtarabilirsiniz (bunun için kripto cüzdanınızı kurarken 24 kelimelik anahtar cümleyi not etmiş olmanız gerekir). Sonuç olarak kripto varlıkları da kurtarabilir ve bunlara erişebilirsiniz.

Anahtar cümlenin saklanması

Anahtar cümle, tüm özel anahtarlarınızın ve fonlarınızın ana anahtarı olduğu için, bunu güvenli ve doğru şekilde saklamak çok önemlidir. Anahtar cümlenizi saklarken kelimeleri doğru sırayla yazmaktan güvenli bir depolama ortamında saklamaya kadar birçok hususa dikkat etmelisiniz.

Anahtar cümlenizi hiçbir zaman internete bağlı olan cihazlarda tutmayın. Cümleyi bir kağıda yazdıysanız kağıdı ateş ve su hasarına karşı koruduğunuzdan emin olun. Hatta çelik yedekleme materyalleri kullanarak ateş ve su hasarının yanı sıra diğer fiziksel tehditlere karşı da dirençli olmasını sağlayabilirsiniz.

Merkezî Kripto Borsaları Özel Anahtarlar Verir mi?

Kısaca yanıtlamak gerekirse hayır. Merkezî kripto borsaları fonlarınız için özel anahtarlar vermez. Özel anahtarlarınızı kendi sunucularında saklarlar. Borsa platformuna ve fonlara ise bir parolayla erişmenizi sağlarlar. Bazı kripto borsaları, ek güvenlik için 2 faktörlü kimlik doğrulaması gibi özellikler sunar.

Özel Anahtarların Bireysel Kontrolü

Özel anahtarlarınız üzerinde bireysel kontrole sahip olduğunuzda anahtarlarınızın ve fonlarınızın tam kontrolü size ait olur. Kripto işlemleri gerçekleştirmek için herhangi bir aracı platforma bağlı olmak zorunda kalmazsınız.

Blok zincirinin ve kriptonun sunduğu gerçek finansal özgürlüğü yaşamak için donanım cüzdanlar en iyi seçenektir. Özel anahtarlarınızı çevrim dışı saklayarak mümkün olan en yüksek düzeyde güvenliği sağlayıp özel anahtarlarınıza ve kripto fonlarınıza tam erişim elde etmenize olanak tanırlar.

Ledger donanım cüzdanları, fonlarınızı güvende tutmak için gelişmiş teknolojiyi ve en iyi güvenlik uygulamalarını kullanır. Başlıca iki Ledger cüzdanı türü Ledger Nano X ve Ledger Nano S Plus‘tır. Kripto fonlarınızı en yüksek güvenlik seviyesinde korumak için bir Ledger donanım cüzdanı satın alın.

Cesur Kalın, Güvende Kalın: Özel Anahtar 101

Özel anahtarın ne olduğunu öğrendiğinize göre, şimdi bunu nasıl güvende tutabileceğiniz hakkında konuşalım! Deneyim Direktörümüz Ian Rogers’ın şu kısa açıklamasına göz atın.