TPS'nin (Saniye Başına İşlem) Anlamı

27 Mar 2024 | Güncellenme: 27 Mar 2024

Saniye Başına İşlem (TPS), bir ağın bir saniyede işleyebileceği işlem sayısıdır. Bir ağın işlem hızına bir değer vermek için kullanılan bir ölçümdür.

Kriptoda Saniye Başına İşlem (TPS) nedir?

Kriptoda TPS, bir blok zincirinin bir saniyede gerçekleştirebileceği maksimum işlem sayısını ifade eder. Bir ağın hızını ve ölçeklenebilirliği ölçmek için kullanılır.

Paypal ve Visa gibi merkezî sistemler genellikle merkeziyetsiz ağlardan daha yüksek bir TPS’ye sahiptir. Paypal’in TPS’si 193, Visa’nın TPS’si ise 1.700’dür. Öte yandan Bitcoin’in TPS’si ise 7’dir.

Bir blok zincirinin TPS’sini hesaplamak için üç veriye ihtiyacınız vardır: blok yaratım süresi, blok boyutu ve ortalama işlem boyutu.

Blok yaratım süresi: Ağda bir işlemin onaylanması için gereken ortalama süredir.
Blok boyutu: Bir blokun saklayabileceği işlem verilerinin miktarıdır.
İşlem boyutu, 226 bayt ile 500 bayt arasında değişiklik gösterir.

TPS = (blok boyutu / işlem boyutu) / blok yaratım süresi.

TPS Neden Önemlidir?

Bir ağın TPS’si önemlidir, çünkü ağın işlemleri gerçek zamanlı olarak işleme kapasitesini ve gelecekte yeni kullanım alanlarının ve yeni kullanıcıları barındırmak üzere ölçeklenebilme potansiyelini ölçer. Ölçeklenebilirlik, bir blok zinciri ağının diğer iki önemli özelliği olan merkeziyetsizlik ve güvenlik ile genelde ters bir ilişkiye sahiptir. Üçünün birden sağlandığı bir dengenin kurulması zordur ve bu zorluk, blok zinciri ekosistemindeki birçok inovasyonun motivasyon kaynağıdır.

Blok zinciri üçlemi, aynı anda optimum seviyede ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlik sunan bir blok zinciri oluşturmanın zor olduğunu ifade eden bir kavramdır. Genellikle diğerlerini güçlendirmek için birinden ödün verilir. Örneğin Bitcoin’in ölçeklenebilirliği düşüktür, ancak oldukça güvenli ve merkeziyetsizdir.

Bazı blok zincirleri diğerlerinden daha yüksek TPS’ye sahiptir, ancak bu bazen güvenlik veya merkeziyetsizlik gibi diğer önemli niteliklerden ödün verilmesine neden olabilmektedir. Ancak daha fazla benimsenme için hayati öneme sahip olduğundan dolayı ölçeklenebilirlik genelde daha caziptir.

Yüksek TPS’ye Sahip Blok Zincirleri

TPS ve ölçeklenebilirlik, blok zincirinin diğer özellikleri olan güvenlik ve merkeziyetsizlik ile birlikte değerlendirilmelidir.

Örneğin Bitcoin’in TPS’si yalnızca 7’dir, ancak en güvenli ve merkeziyetsiz blok zincirlerinden biridir. Ethereum şu anda 27 TPS’ye sahiptir ve Polygon ise 7.000 TPS işleyebilmektedir. Solana şu anda 50.000’lik işlem hızı ile ölçeklenebilirliği en yüksek blok zinciridir ve Avalanche da 4.500 TPS’ye sahiptir.

Sharding yükseltmesi tamamlandığında Ethereum’un TPS’inin yaklaşık 100.000’e yükseleceği tahmin edilmektedir.