ทำความเข้าใจ BIP-39: ที่มาของวลีกู้คืนของคุณ
| ประเด็นสำคัญ: |
| — มาตรฐาน BIP-39 เป็นมาตรฐานที่ช่วยให้คุณสามารถกู้คืนบัญชีทั้งหมดด้วยวลีกู้คืนเพียงชุดเดียว —วลีกู้คืน 12-24 คำที่ประกอบเป็นตัวช่วยจำนี้เรียกอีกอย่างว่า วลีกู้คืน หรือ Secret Recovery Phrase — วลีกู้คืนถูกกำหนดเป็นมาตรฐาน ทำให้คุณสามารถกู้คืนบัญชีคริปโตได้จากผู้ให้บริการวอลเล็ตทุกเจ้า |
หากคุณเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านคริปโต คุณอาจสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในตลาดคริปโตนับตั้งแต่เริ่มก่อตั้ง ปัจจุบันการจัดการบัญชีและสินทรัพย์คริปโตภายในวอลเล็ตง่ายกว่าเดิมมาก จุดเปลี่ยนสำคัญหลายครั้งเป็นแรงผลักดันให้อุตสาหกรรมคริปโตพัฒนาจนถึงระดับปัจจุบัน
หนึ่งในนวัตกรรมสำคัญ ก็คือ วลีกู้คืน (seed phrase หากคุณเพิ่งเข้าสู่วงการคริปโต ก็ไม่แปลกที่คุณจะคิดว่า ‘วลีกู้คืน’ เป็นส่วนหนึ่งของการตั้งค่าวอลเล็ตมาตั้งแต่แรก แต่ในความเป็นจริงกลับไม่ได้เป็นเช่นนั้น แล้วเพราะเหตุใดจึงนำมาใช้?
ก่อนมีวลีกู้คืน การจัดการบัญชีคริปโตหลายบัญชีในเครือข่ายต่าง ๆ เป็นเรื่องที่ไม่สะดวกและเสี่ยงต่อความผิดพลาด เทคโนโลยีบล็อกเชนในยุคแรกยังไม่เป็นมิตรต่อผู้ใช้เท่าไรนัก นั่นคือปัญหาที่ Bitcoin Improvement Proposal 39 (BIP-39) มุ่งหวังที่จะแก้ไข โดยสรุปแล้ว เอกสารดังกล่าวได้เสนอวิธีที่จะช่วยให้ใครก็ตามสามารถกู้คืนวอลเล็ตทั้งหมดของตนได้โดยใช้เพียงตัวช่วยจำเดียว แต่ตัวช่วยจำคืออะไร และมีไว้เพื่ออะไร?
ก่อนที่เราจะเจาะลึกไปในรายละเอียดเหล่านั้น เรามาทำความเข้าใจถึงความหมายของ BIP-39 กันก่อน และทำไมถึงถูกเสนอขึ้นมา
จุดกำเนิดของวลีกู้คืนของคุณ: มาตรฐาน BIP-39 คืออะไร?
BIP-39 เสนอโดย Marek Palatinus, Pavol Rusnak, Aaron Voisine และ Sean Bowe ในปี 2013 จุดมุ่งหมาย คือ เพื่อปรับปรุงความเป็นมิตรต่อผู้ใช้ของ Hierarchical Deterministic (HD) ให้ดียิ่งขึ้นตามที่เสนอไว้ใน BIP-32 โดยสรุปแล้ว เอกสารได้แนะนำวิธีการกู้คืนวอลเล็ตและบัญชีทั้งหมดของคุณโดยใช้วิธีตัวช่วยจำที่มนุษย์สามารถอ่านได้ แทนที่จะใช้ชุดตัวอักษรยาว ๆ
แต่เพราะเหตุใดจึงเป็นสิ่งจำเป็น? มาดูกันว่า BIP-39 ถูกออกแบบมาเพื่อแก้ปัญหาอะไร
เพราะเหตุใดจึงนำ BIP-39 มาใช้?
HD Wallet ที่พัฒนาตาม BIP-32 ช่วยให้ไม่ต้องบันทึก Public Key และ Private Key ของแต่ละชุดอีกต่อไป ซึ่งเป็นก้าวกระโดดครั้งใหญ่ในการทำให้การจัดการคริปโตง่ายยิ่งขึ้น คุณสามารถกู้คืนบัญชีได้แทบนับไม่ถ้วนได้อย่างง่ายดายด้วย Master Private Key หลักเพียงตัวเดียวโดยใช้ HD Wallet นอกจากนี้ เนื่องจาก BIP-39 เป็นมาตรฐานสากล HD Wallet ใด ๆ ก็สามารถใช้กู้คืนบัญชีของคุณได้ ซึ่งทำให้การจัดการหลาย ๆ บัญชีและการเปลี่ยนผู้ให้บริการวอลเล็ตเป็นเรื่องง่าย
แม้ BIP-32 จะทำให้การจัดการวอลเล็ตง่ายขึ้น แต่ผู้ใช้ยังต้องเก็บรักษา Master Private Key หรือ xPRIV ไว้อย่างปลอดภัย
ขอชี้แจงว่า Private Key และ Public Key มีทั้งตัวอักษรและตัวเลขผสมกัน และการพิมพ์เล็ก-ใหญ่มีผลต่อความถูกต้อง ความยาวของตัวเลขทำให้ผิดพลาดได้ง่าย และความผิดพลาดเพียงครั้งเดียวก็อาจทำให้คุณไม่สามารถกู้คืนเงินทุนของคุณได้ พูดง่าย ๆ ก็คือมนุษย์ไม่สามารถอ่าน Private Key ได้ง่ายนักและมักทำให้เกิดข้อผิดพลาดได้
ด้วยมูลค่ามหาศาลที่เสี่ยงต่อการสูญหาย คริปโตวอลเล็ตจะต้องพัฒนาต่อไปเพื่อช่วยให้ผู้ใช้จัดการสินทรัพย์ของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และนั่นคือสิ่งที่ BIP-39 ได้ทำ: นำวิธีการกู้คืนบัญชีของคุณมาใช้โดยใช้สิ่งที่มนุษย์สามารถอ่านได้มากกว่า Private Key
แต่แล้วกระบวนการนี้ทำงานอย่างไรกันแน่?
BIP-39 ทำงานอย่างไร?
Bip-39 เสนอวิธีสำรองกระเป๋าเงินด้วยวลีช่วยจำ แทนการใช้คีย์ส่วนตัวที่ซับซ้อน เป็นวิธีที่ทำให้ Private Key ซับซ้อนกลายเป็นวลีที่มนุษย์เข้าใจ
กล่าวคือ เมื่อมีการติดตั้งวอลเล็ตที่รองรับ BIP-39 จะมีการสร้างตัวเลขสุ่มแบบยาวขึ้นที่เรียกว่า Entropy Entropy จะอยู่ในรูปแบบไบนารี ซึ่งหมายความว่าเป็นสตริงยาวของ 0 และ 1 การบันทึกสตริงนี้มีความซับซ้อนมากกว่าการใช้ Private Key ดังนั้น BIP-39 จึงได้จัดทำวิธีในการแปลรหัสไบนารีเป็นวลีที่มนุษย์สามารถอ่านได้ง่ายยิ่งขึ้น
รูปแบบที่พวกเขาตัดสินใจเลือก คือ สตริงที่เป็นคำในภาษาอังกฤษจำนวน 12-24 คำ วลีนี้เป็นเพียงการแปล Entropy ให้เป็นรูปแบบที่อ่านได้ แต่มีข้อมูลเหมือนกัน เช่น หาก Entropy มีความยาว 128 บิต ก็จะรวมคำจำนวน 12 คำ และหาก Entropy มีความยาว 256 บิต ก็จะรวมคำจำนวน 24 คำแทน
เมื่อได้รับการแปลแล้ว Entropy จะกลายเป็นตัวช่วยจำ: ชุดคำ อย่างไรก็ตาม ในโลกของคริปโต เรามักเรียกสิ่งนี้ว่า Secret Recovery Phrase หรือวลีกู้คืน
Seed Phrase คืออะไร?
วลีกู้คืนเป็นเพียงตัวช่วยจำที่ช่วยให้คุณสามารถกู้คืนบัญชีทั้งหมดในคริปโตวอลเล็ตของคุณได้ หากคุณมีคริปโตวอลเล็ตของคุณเอง คุณจะทราบว่าวลีกู้คืนของคุณปรากฏขึ้นเมื่อคุณติดตั้งในครั้งแรก หากหวังจะกู้คืนบัญชีได้ คุณควรบันทึกวลีช่วยจำไว้ตั้งแต่ต้น
ความยาวของวลีกู้คืนของคุณจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับวอลเล็ตที่คุณเลือก แต่โดยทั่วไปแล้วคุณจะพบว่าจะมีคำ 12 หรือ 24 คำ คำเหล่านี้ถูกเลือกจากชุด 2,048 คำในมาตรฐาน BIP-39 โดยไม่มีคำใดใช้ตัวอักษร 4 ตัวแรกซ้ำกัน ซึ่งโดยทางสถิติแล้วจะทำให้ไม่สามารถเข้าใช้บัญชีอื่นได้เนื่องจากกรอกข้อมูลผิด
ปัจจุบัน วอลเล็ตส่วนใหญ่ใช้โครงสร้าง HD และสามารถกู้คืนได้โดยใช้วลีกู้คืน และไม่ใช่แค่สำหรับบิตคอยน์วอลเล็ตเท่านั้น เนื่องจาก BIP-39 ยังเป็นแรงบันดาลใจให้เครือข่ายอื่น ๆ มากมายได้นำกลไกเดียวกันนี้ไปใช้อีกด้วย ซึ่งหมายความว่าคุณสามารถกู้คืนวอลเล็ตของคุณบนแพลตฟอร์มใด ๆ ก็ได้ที่คุณต้องการ และเปลี่ยนผู้ให้บริการวอลเล็ตได้โดยง่ายดาย
การทำความเข้าใจถึงความสำคัญของวลีกู้คืน
ประเด็นสำคัญก็คือ ใครก็ตามที่มีสิทธิ์เข้าถึงวลีกู้คืนของคุณจะสามารถเข้าถึงวอลเล็ตทั้งหมดของคุณได้ แม้ว่าวลีกู้คืนจะช่วยให้จัดการหลายบัญชีและกู้คืนกระเป๋าเงินได้ง่ายขึ้น แต่ก็เปิดช่องให้เกิดการโจมตีรูปแบบใหม่เช่นกัน เหตุใดสแกมเมอร์จึงพยายามดึง Private Key ของคุณออกมา ในเมื่อพวกเขาสามารถค้นหาวลีกู้คืนของคุณและเข้าถึงบัญชีทุกบัญชีที่เชื่อมโยงกับวลีนั้นได้?
การปกป้องวลีกู้คืนของคุณเป็นสิ่งสำคัญที่สุด เพราะหากคุณไม่ทำเช่นนั้น คุณจะไม่เหลือสินทรัพย์ใด ๆ ให้ปกป้องได้อีก เมื่อวลีนี้เป็นหัวใจของการกู้คืน การจัดเก็บต้องปลอดภัยและรอบคอบ โชคดีที่มีโซลูชันมากมายที่มุ่งเน้นในการช่วยให้คุณรักษาวลีกู้คืนนั้นได้ด้วยความอุ่นใจสูงสุด หนึ่งในวิธีที่สะดวกที่สุดคือการใช้อุปกรณ์เสริม เช่น Cryptosteel Capsule Solo, Cryptotag Zeus และ Billfodl การจัดเก็บวลีกู้คืนด้วยโลหะเหล่านี้ช่วยให้คุณสามารถบันทึก Secret Recovery Phrase บนการสำรองข้อมูลที่เป็นอุปกรณ์โลหะได้ จึงทำให้ทนทานต่อความเสียหายจากไฟและน้ำ หากคุณต้องการสร้างการสำรองข้อมูลที่เชื่อถือได้ คุณยังสามารถสมัครใช้บริการเสริมแบบชำระเงินของ Ledger ได้อีกด้วย บริการ Ledger Recover
การปกป้องคริปโตไม่มีสูตรสำเร็จแบบเดียวสำหรับทุกคน
เปรียบเทียบวิธีการจัดเก็บวลีกู้คืนที่แตกต่างกัน และเลือกวิธีที่เหมาะกับความต้องการของคุณมากที่สุด
แต่สุดท้ายแล้ว ด่านป้องกันสุดท้ายก็คือคุณ วลีกู้คืนของคุณ คือ Master Key สู่คริปโตวอลเล็ตของคุณ ดังนั้นห้ามแบ่งปันกับใครเด็ดขาด