Kurtarma İfadesi nedir?

Özetle |
— Kripto cüzdanınız özel anahtarlarınızı saklar. Peki, cüzdanınızı kaybederseniz ne olur? Özel anahtarlarınızı da mı kaybetmiş olursunuz? — Gizli kurtarma ifadeniz, kripto cüzdanınızda saklanan tüm özel anahtarların yedeğidir. Tüm fonlarınızı başka herhangi bir cüzdanda kurtarabilmenizi sağlar. — Kurtarma ifadeniz, kripto sahibi olarak yöneteceğiniz en hassas veridir. — Kurtarma ifadenizi güvenceye almak tartışmaya açık değildir. İşte, kurtarma ifadesi hakkında bilmeniz gereken her şey. |
Bir önceki makalede, özel anahtarınızı yönetmek için gerçekten güvenli olan tek yolun, onu bir donanım cüzdanla güvenceye almak olduğunu anlattık. Bunun sebebi, donanım cüzdanların (soğuk cüzdanların) internet bağlantısı kullanılarak gerçekleştirilen hack saldırılarına karşı dirençli olmasıdır.
Ama bu, önemli başka bir soruyu daha ortaya çıkarıyor: Eğer anahtarlarınız bir cüzdanda saklanıyorsa kriptolarınıza erişmek için o cüzdana mı ihtiyacınız var?
Kısa cevap: Hayır. Siz ve blok zinciri varlıklarınız arasına hiçbir şey girmiyor olmalıdır. Cüzdanınız bile. Bu makalede, gizli kurtarma ifadesinin ne olduğunu ve nasıl kullanılacağını anlatıyoruz.
Gizli kurtarma ifadesi nedir?
Kripto cüzdanınızı kurduğunuzda, rastgele belirlenen 12, 18 ya da 24 kelimeden oluşan bir kelime dizisi alırsınız. Hangi kripto cüzdanını kullanıyor olursanız olun, bu kelimeleri alacaksınız. Bu kelimeler “Gizli Kurtarma İfadesi” veya “Seed Phrase” (Anahtar Cümle) olarak bilinir. Cüzdanınız tarafından güvenceye alınmış tüm özel anahtarların hatırlatıcı versiyonudur. Birden fazla özel anahtarın 24 kelimeye sığdırılmış hâli gibi düşünebilirsiniz.
Özel anahtarlarınız hiçbir zaman ifşa olmayacaksa bu ifadeye neden ihtiyacınız olacağını merak ediyor olabilirsiniz. Kısa cevap: Kontrolü size teslim etmek.
Sizi blok zinciri adreslerinize bağlar
Farklı kripto hesapları kullanmanız sebebiyle elinizde olan birden fazla özel anahtarı saklamak için tek bir kripto cüzdanı kullandığınızı düşünün. Bir gün bu cüzdana erişimi kaybettiniz diyelim. Kaybolabilir, çalınabilir ya da yazılım cüzdan kullanıyorsanız uygulama çökebilir ve erişim sağlayamayabilirsiniz.
Cüzdanınıza erişiminiz yoksa kriptolarınızın hepsi gitmiş mi olur? Kısa cevap: Hayır. Çünkü kriptolarınız cüzdanınızın içinde değilse blok zinciri üzerindedir. Cüzdanın işi, ilgili blok zinciri adreslerine bağlanmanızı sağlayan özel anahtarları korumaktır.
Blok zinciri adresleriniz için yedek anahtar
Gizli kurtarma ifadenizin amacı, tüm özel anahtarlarınız için bir yedek olmasıdır. Bu ifade, cüzdanınız yanınızda olmasa bile sizi blok zinciri üzerindeki tüm adreslerinize bağlar.
Kurtarma ifadesi elinizde olduğu sürece, mevcut tüm özel anahtarlarınızı başka bir cüzdanda geri yükleyebilir ve blok zinciri üzerindeki fonlarınızı geri alabilirsiniz. Yani, hiçbir zaman tek bir cüzdan sağlayıcısına bağımlı olmak zorunda kalmazsınız. Bu ifade sizde olduğu sürece kriptolarınıza istediğiniz yerden erişebilirsiniz.
Tüm kripto cüzdanları kurtarma ifadenizi tanır
Kurtarma ifadesinin en güzel taraflarından biri, ilk başta hangi cüzdanda alınmış olursa olsun, neredeyse diğer tüm kripto cüzdanlar tarafından tanınabiliyor olmasıdır.
Diyelim ki özel anahtarlarınızı güvenceye almak için X sağlayıcısının kripto cüzdanını kullanıyorsunuz ancak şimdi başka bir yerde geri yüklemeniz gerekiyor. Y sağlayıcısından aldığınız yeni cihaza bu kurtarma ifadesini girmeniz yeterli olacaktır. Tüm hesaplarınız anında bu yeni cihaza geri yüklenir.
Başka bir deyişle, kurtarma ifadesini blok zincirindeki parmak iziniz gibi düşünebilirsiniz. Tüm adreslerinizin kaydını tutar ve onlara istediğiniz her yerden erişebilmenizi sağlar.
Kurtarma ifadesi nasıl kullanılır?
Donanım cihazınızın kaybolduğunu ve kripto varlıklarınıza yeniden erişmek istediğinizi varsayalım. İlk kez kripto cüzdanınızı kurarken not almış olduğunuz kurtarma ifadenizi veya 24 kelimeyi başka bir cüzdana girmeniz yeterlidir. Bu ifadeyi girmenizle birlikte, tüm özel anahtarlarınız yeni cihaza geri yüklenecektir.
Bu da bizi başka bir soruna yöneltiyor: Kurtarma ifadesini bilen herkes fonlarınıza erişebilir mi?
Kurtarma ifadeniz en büyük zayıflığınızdır
Kısa cevap: Evet. Kurtarma ifadenize sahip olan herkes, temsil ettiği tüm kripto anahtarlarına anında erişebilir. Başka bir deyişle, o kriptoların artık uçup gitmiş olduğunu düşünebilirsiniz.
Kripto güvenliğinize karşı en büyük tehdit, kurtarma ifadenizi saklama şeklinizdir. Başka herhangi birinin eline geçtiği takdirde ne kimliğinize, ne kişisel bilgilerinize ne de orijinal kripto cüzdanınıza ihtiyaçları olmaz. İşte bu yüzden onu nasıl sakladığınız çok önemlidir.
Gizli kurtarma ifadenizi nasıl koruyabilirsiniz?
- Doğru bir şekilde not alın
Kulağa son derece aşikar gelebilir ama emin olmanız gereken ilk şey, kurtarma ifadenizi doğru bir şekilde yazdığınızdır. Tek bir kelimeyi bile kaçırır veya kelimelerin sırasını karıştırırsanız kriptolarınızı bir daha asla geri alamayabilirsiniz.
- Güvenli Bir Saklama Yöntemi Seçin
Bildiğiniz gibi, kurtarma ifadeniz tüm cüzdanınızın yegâne yedeğidir. Dolayısıyla, kolayca yok edilebiliyorsa herhangi bir faydası olmaz. Bu ifadeyi nasıl kaydedeceğinizi dikkatli bir şekilde seçmek de önemli bir konudur.
Eğer ifadenizi bir kâğıda yazarsanız ateş veya sudan hasar görebilir. Cryptosteel Capsule Solo ve Billfodl gibi aksesuarlar kullanmak çok daha iyi bir tercih olacaktır. Bu ürünlerin ikisi de kurtarma ifadenizi çelik bir yedekte saklamanıza olanak tanır. Bu da onu yangına, su hasarına ve kripto erişiminize yönelik diğer fiziksel tehditlere karşı korunaklı hâle getirir.
- Bu ifadeyi güvende tutun veya ikincil bir yedek cihaza seed edin
İfadenizi asla bir bilgisayara, akıllı telefona veya internete bağlı başka bir cihaza girmeyin. Bilgisayarınız saldırıya uğrarsa veya sadece başka biri tarafından bile görülürse saldırgan 24 kelimenize erişebilir ve her şeyi alabilir.
Bu ifadenin, internet dışında ve sadece sizin bildiğiniz bir ortamda güvenli bir şekilde saklandığından emin olun. Bu noktada, tercihinizi yaparken göz önünde bulundurmanız gereken başlıca faktörler güvenlik ve gizliliktir. En iyi seçenek, bu ifadeyi, her biri PIN kodu ile korunan bir veya daha fazla ek donanım cihazına seed etmektir. Ana cüzdanınız kaybolur ya da bozulursa bu cihazları yedek olarak kullanabilirsiniz.
- Asla kimseye vermeyin
Kurtarma ifadenizi asla kimseye vermeyin. Bu bilginin başka herhangi bir insan tarafından bilinmesi için hiçbir sebep yoktur. En sık yaşanan phishing (oltalama) dolandırıcılıklarında, dolandırıcılar bir müşteri hizmetleri temsilcisi olarak davranır ve destek sürecinin bir parçası olarak bu ifadeyi paylaşmanızı isterler. Bu bir tuzaktır. Hiçbir müşteri hizmetleri temsilcisi, hiçbir destek sürecinde kurtarma ifadesine ihtiyaç duymaz.
Kriptolarınızı güvende tutmak için bu basit kurallara uymalısınız. Buna ek olarak, en sık yaşanan phishing (oltalama) girişimlerini öğrenmek ve tanımak için bu makaleyi okumanızı öneririz. Makalede ayrıca kripto varlıklarınızı bunlara karşı korumak için yararlı ipuçları verilmektedir.
Hayatınızda yazacağınız en önemli 24 kelime
Kurtarma ifadesi sadece güvenlik amaçlı bir yedek oluşturmaktan ibaret değildir. Aynı zamanda, blok zincirine olan erişiminizin herhangi bir cüzdan veya kuruluş tarafından kısıtlanamamasını sağlamaktır. İlk makalemizi hatırlarsanız blok zincirinin bütün amacı zaten budur.
Kriptoları kendi başınıza yönetmeye başlamak için hazır sayılırsınız. Gelgelelim, devam etmeden önce bilmeniz gereken birkaç şey daha var. Bir sonraki makalemizde, kripto sahibi olarak karşılaşabileceğiniz en önemli tehditleri ve kendinizi bunlara karşı nasıl koruyacağınızı anlatıyoruz.