BTC ile yükselin! Bitcoin'e Özel Tasarımlı Ledger Donanım Cüzdanını hemen satın alın.

Buradan satın alın

TEMEL BİLGİLER

DERS 2. Kriptolarınızı nasıl güvende tutabilirsiniz?

bölüm 3/4

Gizli Kurtarma İfadesi Nedir?

Oku 6 dk.
Başlangıç
Gizli Kurtarma İfadesi, bir kripto cüzdanında saklanan tüm özel anahtarların yedeğidir.
Özetle:
— Gizli Kurtarma İfadesi, bir kripto cüzdanında saklanan tüm özel anahtarların yedeğidir. Bu ifadeyi kullanarak, farklı bir kripto cüzdanıyla bile tüm blok zinciri adreslerinizi kurtarabilirsiniz.

— Bu 12-24 kelimelik ifade güvende tutulmalıdır; onu asla bir bilgisayara veya akıllı telefona girmemek ve asla kimseyle paylaşmamak büyük önem taşır çünkü bu kelimelere sahip olan herkes cüzdanınızın tamamına erişebilir.

— Kurtarma ifadeniz, kripto sahibi olarak yöneteceğiniz en hassas veridir. Onu doğru bir şekilde yazmanız çok önemlidir, aksi hâlde cüzdan erişiminizi kaybedebilirsiniz.

Kriptonun temelinde, varlıklar üzerinde bireysel kontrol sahibi olma fikri yatar (self-custody); yani geleneksel bankacılığın aksine, varlıklarınızın mülkiyeti sizde kalır. Ancak bu durum, beraberinde bir sorumluluk gerektirir. Özel anahtarlarınızı korumak ile cüzdanınıza erişiminizi sürdürmek farklı şeylerdir. Günümüzde binlerce pasif Bitcoin cüzdanı var ve bunların hepsi, artık hesaplarına erişimi olmayan insanlara ait.

Kripto cüzdanınızı yedeklemek tam olarak bu yüzden büyük önem taşır. Cüzdanın başına gelebilecek pek çok zorluk söz konusudur; kaybolabilir, çalınabilir veya bir doğal afet sonucu hasar görebilir.

Bu durumda bir kripto cüzdanı nasıl doğru bir şekilde yedeklenebilir?

Eğer bir kripto cüzdanınız varsa yanıtı belki zaten biliyorsunuzdur: Gizli Kurtarma İfadesi.

Özetle, bu basit kodu kullanarak bütün bir kripto cüzdanını (ve onunla ilişkili tüm hesapları) yeni bir cihazda veya arayüzde geri yüklemek mümkündür. Ancak hepsi bununla sınırlı değil. Haydi, detaylara inelim!

Gizli Kurtarma İfadesi Nedir?

Anahtar Cümle, Seed Kelimeleri, Anımsatıcı İfade vb. olarak da bilinen Gizli Kurtarma İfadesi, kripto cüzdanınızı geri yüklemenizi sağlayan bir kelimeler grubudur. Bu kelimeler, kurulum sırasında cüzdanınız tarafından üretilip size verilir. Kurulum yönergelerini doğru bir şekilde uyguladığınızda, bu kelimeleri doğru sırayla bir yere kaydedersiniz.

Bu kelime dizisi, özel anahtarlarınız için bir ana anahtar işlevi görür. Daha detaylı ifade etmek gerekirse cüzdanınız, çeşitli blok zincirleri ve hesaplar için özel anahtarlar üretebilmek adına bu ana anahtarı kullanır. İşte tek bir kod ile tüm cüzdanınızı geri yükleyebilmenin ardında bu sistem yatar.

Artık Gizli Kurtarma İfadesinin ne olduğunu biliyorsunuz; peki ne için olduğunu öğrenmek ister misiniz?

Gizli Kurtarma İfadesi Neye Yarar?

Gizli Kurtarma İfadesi, cüzdanınızın bir hırsızlık veya hasar sonucu kullanılamaz hâle gelmesi durumunda bir yedekleme işlevi görür. Bir gün cüzdanınızı çamaşır makinesinde yıkanırken bulabilirsiniz. Ya da belki yazılım cüzdanınızı yüklediğiniz bilgisayar bozulabilir. Bazen bunlara gerek bile kalmaz ve yalnızca cüzdan değiştirmek isteyebilirsiniz.

Bu gibi durumlarda, Gizli Kurtarma İfadesi, size başka bir cüzdanı veya arayüzü kullanarak tüm cüzdanınızı geri yükleme seçeneğini sunar. Bu noktada şu temel prensibi bilmek gerekiyor: kripto varlıklarınız cüzdanın kendisinde değil, blok zincirinde saklanır. Cüzdanın işi, ilgili blok zinciri adreslerine bağlanmanızı sağlayan özel anahtarları korumaktır. Kurtarma ifadeniz aynı olduğu sürece, özel anahtarların hesaplanması size her zaman aynı sonucu verir; bu kelime dizisine bağlı hesapların tümüne erişme yetkisi.

Yeni bir cüzdan kurarken genellikle, size yeni bir cüzdan kurulumu yapma veya bir kurtarma ifadesiyle geri yükleme seçenekleri sunulur. İkinci seçeneği seçtiğinizde 12 ya da 24 kelimenizi girersiniz ve kullandığınız yeni cihaza veya arayüze tüm cüzdanınızı geri yüklemiş olursunuz. Böylece cüzdanınızı satan üretici hizmet vermeyi durdursa bile, kelimelerinizi başka bir uyumlu cüzdana girerek varlıklarınıza daima erişim sağlayabilirsiniz (ancak güvenlik nedeniyle, mecbur kalmadıkça bunu yapmamanızı öneririz).

Bu kısma gelmeden önce, bir Gizli Kurtarma İfadesinin nasıl çalıştığını ve tüm bunları nasıl yapabildiğini keşfedelim.

Gizli Kurtarma İfadeleri Nasıl Çalışır?

Kurtarma ifadenizin bir dizi kelimeden ibaret olmadığını bilmeniz gerekir. Bu kelimeler aslında, entropi adı verilen uzun bir sayı dizesinin insanlarca okunabilir bir çevirisidir. Entropi o kadar uzun bir sayıdır ki bunu bir yere kaydetmek hiç pratik olmayacaktır. Bu problemi çözmek adına, Bitcoin Geliştirme Teklifi 39 (BIP-39), uzun bir sayıyı insanlar tarafından kolayca kaydedilebilecek bir veriye dönüştürmek için standartlaştırılmış bir yöntem sundu. Dolayısıyla Gizli Kurtarma İfadesi, entropiyi çevirmek için toplam 2048 farklı İngilizce kelime kullanabilir.

Bu aşamada şunu merak ediyor olabilirsiniz; eğer Gizli Kurtarma İfadeniz yalnızca uzun bir sayının çevirisinden ibaretse, nasıl bu kadar güvenli olabilir? Aslında bunun cevabı, entropinin nasıl üretildiğiyle ilgili. Entropi çok uzun ve rastgele bir değer olmalıdır, aksi hâlde birileri onu deşifre edebilir. Entropi, rastgele olarak üretildiği ve 128 bitten fazlasını içerdiği sürece, hiçbir bilgisayar veya kişinin onu deşifre edemeyeceği kadar güvenlidir.

Ledger Gizli Kurtarma İfadeleri

Ledger cihazları, entropiyi oluşturmak için bir Rastgele Sayı Üreteci (RNG) kullanır, dolayısıyla oluşturulan sayı son derece rastgelelik içerir. Üstelik, tüm Ledger cihazları, 256 bit değerinde entropiyi temsil eden bir 24 kelimelik kurtarma ifadesi ile çalışır. Bu entropi, doğru kombinasyonu tahmin etmeyi imkânsız kılacak kadar uzun bir sayı dizesidir.

Ledger’da entropi üretim sürecini başlatmak için:

  1. Ledger cihazınızı açın
  2. Kişisel bir PIN kodu belirleyin
  3. Cihazınız, entropi olarak da bilinen rastgele ve uzun bir sayı üretir
  4. Entropi, BIP-39 aracılığıyla Gizli Kurtarma İfadenize dönüştürülür
  5. Gizli Kurtarma İfadesi, cihazınızdaki Güvenilir Ekranda gösterilir

Eğer cihazınız önceden oluşturulmuş bir Gizli Kurtarma İfadesi veya PIN koduyla gelirse, onu sakın kullanmayın! Bu, cihazın başka bir sahibi olabileceği ya da kurcalanmış olabileceği anlamına gelir. Bu durumlarda, daha fazla bilgi almak için Ledger müşteri destek ekibiyle iletişime geçmelisiniz.

Gizli Kurtarma İfademi Nasıl Güvende Tutabilirim?

Gizli Kurtarma İfadenizin, kripto cüzdanınızın yedeklemesi olduğunu artık biliyorsunuz. Bu, aynı zamanda, başka birinin 24 kelimelik anahtarınıza el koyması durumunda kripto paralarınıza erişebileceği anlamına da gelir. Bu nedenle kurtarma ifadenizi güvende tutmanız fazlasıyla önemlidir. Peki onu korumak için ne yapabilirsiniz?

Onu doğru şekilde kaydettiğinizden emin olun

İlk olarak, Gizli Kurtarma İfadenizi doğru bir şekilde yazdığınızı veya kaydettiğinizi doğrulamalısınız. Yazım veya sözcük sıralamasındaki herhangi bir hata, farklı bir adres kümesinin oluşturulmasına neden olur. Bu adıma yardımcı olmak için, Ledger özel bir uygulama geliştirdi. Recovery Check uygulaması, not aldığınız kurtarma ifadesinin, cihazınızı koruyan kurtarma ifadesiyle aynı olup olmadığını karşılaştırır. İşte bu kadar kolay!

Çevrim Dışı Saklayın

İkinci olarak, Gizli Kurtarma İfadenizi asla bulut temelli hizmetlerde saklamayın. Sunucu hack’lenirse, kurtarma ifadesiniz ve dolayısıyla cüzdanınız da tehlikeye girer. Benzer bir şekilde, ortak wifi ağlarına bağlıyken asla bir yazılım cüzdan kullanarak işlem yapmamalısınız. Gizli Kurtarma İfadenizi havalimanı wifi ağındaki herkesle paylaşmak istemezsiniz, öyle değil mi? Gizli Kurtarma İfadenizin bir kopyasını internete bağlı bir cihazda tutmak tam olarak bunu yapmaktır.

Gizli Kurtarma İfadenizi bir donanım cüzdan veya kağıt parçası gibi fiziksel bir ortamda saklamak çok daha iyi bir seçenektir.

Bu aşamada, donanım cüzdanınızın kurtarma ifadesini asla bir yazılım cüzdana aktarmamanız gerektiğini bilmeniz çok önemlidir. Bir donanım cüzdanın tüm amacı, Gizli Kurtarma İfadenizi çevrim dışı bir ortamda oluşturmaktır. Bu sayede en karmaşık dijital casusluk araçları bile kelimelerinizi göremez. Eğer güvenli durumdaki kurtarma ifadenizi, benzer özellikleri taşımayan bir cüzdana aktarırsanız, başkalarının ona erişmesi riskini almış olursunuz. Kısacası, donanım cüzdanınızı bir yazılım cüzdana aktarırsanız, Gizli Kurtarma İfadeniz online tehlikelere karşı savunmasız hâle gelebilir.

Hırsızların, Kazaların veya Doğal Afetlerin Erişemeyeceği Bir Yerde Saklayın

Dikkat etmeniz gereken başka bir husus, Gizli Kurtarma İfadenizi nerede saklayacağınızdır. Gizli Kurtarma İfadenizi çalan herhangi bir kişi, cüzdanınıza kolayca erişebilir. Bu nedenle, onu sakladığınız yeri hiç kimse bilmemelidir; ev arkadaşlarınız, eşiniz, hatta anneniz bile! Gizli Kurtarma İfadenizi saklayabileceğiniz güvenli bir yer yoksa, Ledger Recover ilginizi çekebilir. Bu tercihe bağlı hizmet ile kullanıcılar, Gizli Kurtarma İfadelerini parçalara bölüp emanetçi taraflara dağıtarak bir yedekleme elde etmiş olur. Kısacası, Gizli Kurtarma İfadenizi ev ortamında koruma stresinden kurtulmuş olursunuz.

Bazen Gizli Kurtarma İfadenizi bir kaza sonucu kaybedebilirsiniz. Örneğin evinizde yangın çıkması durumunda, bir kağıda yazılı olarak duran Gizli Kurtarma İfadenize ne olur? Bu tür felaketlere karşı önlem almak için BillFODL harika bir çözüm sunuyor. BillFODL, olası hasarlara karşı çok dayanıklı bir fiziksel depolama seçeneği olarak sunuluyor; üstelik çok şık da görünüyor.

Gizli Kurtarma İfadenizi Asla ve Kimseyle Paylaşmayın

Elbette, son tavsiyemiz; 24 kelimelik kurtarma ifadenizi Ledger dahil kimseyle asla paylaşmayın. Biz Gizli Kurtarma İfadenizi asla sormayız ve başka kimse de sormamalıdır. Unutmayın; varlıklarınızın son savunma hattı sizsiniz. Gardınızı asla düşürmeyin, aksi hâlde kötü niyetli kişiler Gizli Kurtarma İfadenizi paylaşmanız için size sosyal mühendislik uygulayabilir. Anahtarlarınız sizde değilse coin’ler sizin değildir; Gizli Kurtarma İfadenize erişen biri tüm anahtarlarınızın sahibi olur.

Gizli Kurtarma İfadesi: Cüzdan Yedekleme Aracınız

Artık Gizli Kurtarma İfadelerine ve nasıl çalıştıklarına, neye yaradıklarına ve nasıl etkili bir şekilde korunacaklarına dair her şeyi biliyorsunuz. Yine de güvenlik yolculuğunuzun sonuna henüz ulaşmadınız. Gizli Kurtarma İfadenizin en güçlü gardiyanı sizsiniz.

Neyse ki Ledger ekosistemi, Gizli Kurtarma İfadenizi güvende tutabilmeniz için size birçok seçenek sunuyor. Amacınız ister doğru ifadeyi kaydedip kaydetmediğinizi kontrol etmek, ister daha kalıcı bir depolama çözümü bulmak hatta Ledger Recover’ı kullanmak olsun, Ledger size varlıklarınızın kontrolünü kaybetmeden bu amaca hizmet eden seçimler sunuyor.

Sonuçta self-custody (bireysel kontrol) olmadan kripto neye yarar ki?


İlgili Kaynaklar

İletişimde kalın

Duyurulara blogumuzdan erişebilirsiniz. Basın için iletişim:
[email protected]

Bültenimize abone olun

Desteklenen yeni coin'ler, blog paylaşımları ve özel teklifler doğrudan gelen kutunuzda


E-posta adresiniz yalnızca tarafınıza Ledger bültenimizi, haberlerimizi ve tekliflerimizi göndermek için kullanılacaktır. Bültende yer alan bağlantıyı kullanarak istediğiniz zaman abonelikten çıkabilirsiniz.

Verilerinizi nasıl yönettiğimiz ve haklarınız hakkında daha fazla bilgi edinin.