Kripto dünyasına yeni adım atıyorsunuz ve Shiba Inu coin ve SafeMoon gibi projelere ilgi mi duyuyorsunuz? Öyleyse bu makale tam size göre!
Kripto paralar kullanıcılara fonlarını kontrol etme özgürlüğü sağlıyor. Blok zinciri ile el ele var olan bu teknoloji, aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırıyor. Elinde varlık tutan kişiler, gerçekten inandıkları projeleri desteklemek için istedikleri coin’i herhangi bir kısıtlama olmaksızın satın almakta özgür.
Ama tüm güzel şeylerde olduğu gibi bu özgürlüğün de bir bedeli var. Paranızı, kripto paralarla kontrol edebilirsiniz ancak bunun aynı zamanda sizden başka kimsenin varlıklarınızı koruyamayacağı anlamına geldiğini de unutmamalısınız. Zengin olma arzusuyla birleşen bilgi eksikliği, pek çok alıcının varlıklarını göründükleri gibi olmayan projelere kaybettiğini gösteriyor.
Shiba Inu ve Safemoon – Güvenli Tercihler mi yoksa Şüpheli Para Tuzakları mı?
Bitcoin veya Ethereum gibi her makul proje başına, paranızı çalmak için tasarlanmış on adet scam coin vardır. Kuşku uyandıran bu varlıklar çoğunlukla bir internet şakası (İng. meme) şeklinde ortaya çıkarken, belirli bir azınlığı çok çabuk bir şekilde zengin etmekten başka bir amaç taşımazlar.
Esasen, bu tür varlıkları erken dönemden elinde tutan kişiler, yüksek getiri ve harika bir platform vaat ederek coin’lerinin tanıtımını yapacaklardır. Bu tür coin’lerin isimleri yayıldıkça daha fazla kullanıcı alım yapar, fiyatlar pump’lamaya (aniden yükselmeye) başlar, böylece coin’lerin ismi daha çok yayılır ve proje bir çeşit saadet zincirine dönüşür. Erken dönemden elinde tutan kişiler kazançlarını katlayıp birden satış yaparlar, coin’in fiyatını düşürürler ve projeye sonradan davet ettikleri kişileri dolandırmış olurlar.
Bu durumda tek kâra geçenler zincire en erken girenler olur. Bunların sayısı ise rekt olanlara, yani kazıklananlara oranla oldukça azdır.
Bu projelerde kaybedenler, bireysel yatırımcılardır. Bir coin sosyal medyada ilgi çektiğinde genellikle girmek için çok geç kalınmıştır. Erken dönemde satın almış olan kişiler, satmaya hazır bir şekilde beklemektedir.
Son iki proje, Safemoon ve Shiba Inu coin, benzer kuşkular uyandırıyor.
Shiba Inu
Shiba Inu, kendi tabiriyle “Dogecoin Killer” yani “Dogecoin’i bitirecek olan coin”dir ve aynı zamanda meme token denilen şaka amaçlı çıkmış token’ların alınıp satılabildiği bir platformdur. Kullanıcıları çekmek için ise artık oldukça ün kazanmış olan Shiba Inu’nun yüzünü kullanarak Dogecoin’in şöhretinden para kazanıyor. Safemoon’a kıyasla Shiba Inu daha bariz bir meme (internet şakası) coin’idir.
Yakın zamanda Shiba coin’in anonim yaratıcıları, Ethereum’un yaratıcısı Vitalik Buterin’e en iyi ihtimalle Vitalik’in projeyi onaylayacağını veya en kötü ihtimalle bunları yakıp nadirliğe neden olacağını ümit ederek mevcut tüm Shiba’ların %50’sini göndermişti. Bir çeşit dramaya sebep olmak istemeyen Buterin bu varlıkların %90’ını yakıp (yok edip), %10’unu ise Hindistan’daki bir covid yardım fonuna bağışladı. Bu %10’luk kısım 1,2 milyar dolar değerindeydi ve proje değeri kısa sürede çakıldı. Çok büyük bir şöhrete ulaşacak yeni meme coin’i bulduğunu sanan kullanıcılar ise rekt oldu (yani kazıklandılar).
Safemoon
Safemoon, vaat edilen diğer özelliklerinin yanı sıra bir NFT yatırım platformu olmayı ve bir video oyunu yaratmayı hedefliyor. Yine de çeşitli sebeplerden ötürü bir meme coin olarak kabul ediliyor. Şöyle ki Barstool Sports’un kurucusu Dave Portnoy, “nasıl çalıştığı hakkında fikri olmamasına” rağmen reklamını yapıyordu. “Tek bildiğim, bir Ponzi Sistemi olabilir” diye de belirttiği olmuştu.
Genelde ünlü bir isim, bir coin’in tanıtımını yaptığında sıradan günlük al satçılar da işin içine dahil olur. Ardından, erken aşamalarda girenler coin’lerini satarak yeni yatırımcıların fonlarını kaybetmesine yol açar. Bu tür varlıkları uzun süre elde tutarak pek makul bir yükseliş elde edilemeyebilir. Genellikle pump ve dump (ani yükseliş ve düşüş) döngülerinden oluşan bir süreç olacaktır. Kriptonun kötü şöhreti işte buradan geliyor.
Her Şey Göründüğü Gibi Olmayabilir
Sorunlu olan projeler değil, görünüşte çekici hâlleri. İlk yatırımcılar Twitter ve diğer sosyal medya kanallarında bu tür projeleri hem yayar hem de allayıp pullar. Kripto para dünyasına yeni girmiş kişilere, yatırımları karşılığında zenginlik vadederek ilgilerini çekerler. Dogecoin’in geçen yılki ilk TikTok pump and dump’ı buna büyük bir örnek teşkil ediyor. Bazı YouTube kanalları içeriklerini bu tür pump’lara ayırmış durumda. Yeni al satçıların bu sözde “uzman” tavsiyelerine kanması gayet anlaşılır bir durum.
Dogecoin gibi bir proje insanların eğitim ve barınma masraflarını karşılamasına yardımcı olduysa Shiba Inu neden olmasın? Safemoon’a gelince, proje bu nisan ayında sosyal medyada çokça teşvik edildi. Fiyatı %1000’in üzerinde arttı. Bu yazı yazılırken SafeMoon, işleyen ve meşru ürünleri olan birçok projeyi gerisinde bırakarak piyasa değeri bakımından 49. sırada bulunmakta.
Safemoon’un arkasında bir bakıma güvenilir bir misyon ve ekip olduğunu belirtmek gerekir ancak birçok insan iyi bir nedenden ötürü şüpheyle yaklaşıyor.
Shiba Inu ve Safemoon Gibi Projeler Kriptoyu Riske Atıyor mu?
Piyasaya yabancı kişileri kesinlikle alt üst etme potansiyeline sahip olan SafeMoon ve Shiba Inu gibi projelerin, kripto paralara dair kötü bir kamuoyu oluşmasında payı var. Bazıları, kripto paraların bir dolandırıcılıktan ibaret olduğunu ve sistemdeki herkesin paranızın peşinde olduğunu iddia ediyor. Bazı projelerde bu durum geçerli olsa da elbette hepsi için aynı şey söylenemez. Aslında bu camiada kendinizi korumak için birazcık araştırma yapmak bile sizin için çok faydalı olacaktır. Güvenilir, uzun vadeli kâr elde etmek için meşru projeleri öğrenmek ve bunu sağlayabilecek kripto paralar edinmek tamamen mümkün.
Kullanıcılar uzun vadeli projelere yatırım yapmazsa scam coin’lerin piyasayı ele geçirebileceğini söyleyebiliriz. Böyle bir senaryo, kripto paraları çok katlı pazarlama sistemleri veya Ponzi sistemleriyle aynı kulvara sokar ve meşru servet sahipleri yaratmak yerine hızlı bir şekilde zengin olmak isteyenleri ağına düşürür.
Kriptoya hak ettiği itibarı kazandırmanın tek yolu, ulaşılması mümkün kullanım alanları vadeden ve güvenilir projeleri finanse etmektir. Büyük güç büyük sorumluluk getirir.
Dikkat Edilecek Hususlar
Aklınızda olması gereken ilk konu proje ekibidir. Vaktinize ve emeğinize değecek bir şey arıyorsanız onu yapan insanlara bakın. Kim olduklarını ve görev beyanlarını kontrol edin. Ekibin geçmişi ve arka planı halka açık mı yoksa gizemli mi tutuyor?
Projenin yararlı ve uzun vadeli bir kullanım senaryosu var mı? Buna gerçekten inanıyor musunuz? Diğer insanlar sizinle aynı fikirde mi? Sosyal medyayı kontrol ederek insanların kripto para hakkında ne söylediklerine bakın. Ekip, kullanıcılarıyla sürekli iletişim kuruyorsa ve tartışmalar medeni ve bilgilendirici ise proje muhtemelen işinin hakkını veriyordur. Ayrıca token tahsisinin makul ayarlandığından emin olun (ekip çok fazla miktarda kilitli token’a sahip mi ya da piyasa değeri şüpheli bir şekilde yüksek mi kontrol edin).
Örneğin bscscan ve etherscan gibi blok zinciri tarayıcılarından bu cüzdanları kontrol edebilirsiniz. Token’ların büyük çoğunluğu tek bir cüzdandaysa proje hakkında endişelenmeye başlayabilirsiniz.
Bir numaralı kural her zaman şudur: DYOR (kendi araştırmanızı yapın). Ayrıca asla bir kerede tamamen girmeyin; DCA (dolar maliyeti ortalaması) stratejisini tercih edin.
Eğitim Şart
Kripto para alanında çalışan Ledger gibi şirketler veya Gemini, Binance ve Coinbase gibi kripto para borsaları bunun için mükemmel bir seçim. Bu kaynaklar, başlangıç seviyesi için kapsamlı ve kolay anlaşılabilir kılavuzlar ve videolar sunuyor. Tabii ki eğitim kaynaklarının sağlam olması büyük önem taşıyor. Rastgele bir YouTube ve Tiktok influencer’ını takip etmek veya bir Discord kanalına katılmak her ne kadar kolay olsa da en iyi seçenek deneyimli uzmanlardan öğrenmektir.
Sonunda bir projeye karar kıldıysanız güvenliği es geçmeyin! Varlıklarınızı uzun vadeli tutmanın en iyi tercih olduğunu düşünürsek mümkün olan en iyi saklama ortamını hedeflemelisiniz. Biz işte tam burada devreye giriyoruz. Donanım cüzdanlarımız en üst seviye güvenlik ile birlikte gelirken yeni başlayanlar için büyük annelerimizin bile anlayabileceği kadar kullanıcı dostu bir arayüz sağlıyoruz. Kripto para satın alacaksanız onlara gereken önemi verdiğinizden emin olun.
Bu belirtilenlerle birlikte, Ledger yatırım tavsiyesi sağlamaz. Bu makalenin amacı, kripto para evreninde yaygın olan riskler konusunda sizi daha fazla bilgilendirmektir. Kripto para yolculuğunuzda güvende olmanızı istiyoruz ve eğitim bunu sağlamanın en iyi yoludur.