Coin’ler ile Token’lar Arasındaki Fark
| Özetle |
| — Coin, bağımsız ve tek başına olan bir blok zincirine sahip herhangi bir kripto paradır (Bitcoin, Ethereum, XRP…). — Altcoin’ler, Bitcoin olmayan coin’ler olarak kabul edilir. — Token’lar, kendi blok zincirleri olmayan ancak başka bir blok zincirinde yer alan kripto paralardır. Başka bir blok zincirinde yer aldıkça onun teknolojisinden yararlanırlar. (ERC-20 token’ları…) |
Çok sayıda parayı kapsamak için kripto kelimesini kullanıyoruz, ancak aslında coin’ler ile token’lar arasında bir fark var. Biraz daha yakından bakalım.
Kripto para piyasasına girmek karmaşık ve ürkütücü bir iş olabilir. Bitcoin’i duymuş olabilirsiniz; peki diğer binlerce coin ve blok zinciri projesinden haberiniz var mı?
Kripto piyasalarını daha iyi kavramak için kripto paraları coin ve token şeklinde iki ayrı kategoriye ayırmak en kolay yoldur.
Coin’ler
Coin’ler, Bitcoin gibi bağımsız ve tek başına olan bir blok zincirine sahip herhangi bir kripto parayı ifade eder.
Bu kripto paralar sıfırdan geliştirilir, daha geniş ağın kendisi ise belirli bir amacı yerine getirmek için tasarlanır. Örneğin Bitcoin, güvenli bir sabit para politikasına sahip olan, sansüre dayanıklı bir değer saklama aracı ve değişim aracı olarak var olur. Bitcoin’in native token’ı BTC (yani bitcoin’ler), piyasadaki en liquid kripto paradır ve kripto para sektöründe hem en yüksek piyasa değerine hem de realize edilmiş piyasa değerine sahiptir.
Coin projeleri genellikle geçmiş teknolojilerden veya diğer kripto paralardan ilham alarak bunları belirli bir amaca yönelik yenilikçi bir ağda birleştirir.
Bir başka coin örneği olan Ethereum’a ait Ether (ETH) ise merkeziyetsiz bir blok zincirinde çalışan genel amaçlı bilgisayar programları oluşturmak için kullanılan bir akıllı sözleşme platformunun native coin’idir. Ethereum, finansal veriler yerine oyunlardan sosyal medyaya kadar her şeyi kapsayabilecek gelişigüzel program verilerine odaklanır. Ether; göndermek/almak, varlıkları yönetmek, gas ücretleri ödemek ve ağdaki merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) ile etkileşim kurmak için kullanılır.
Altcoin’leri de duymuş olabilirsiniz. Esas olarak, Bitcoin’e alternatif olan herhangi bir coin’e Altcoin diyoruz.
Token’lar
Token’lar; kullanıcıların birincil blok zincirinin türevleri olan token’ları oluşturmasına, çıkarmasına ve yönetmesine olanak tanıyan Ethereum gibi daha geniş akıllı sözleşmeler platformlarında kullanılan benzersiz birer gider türüdür.
Örneğin, 2017 yılındaki ICO çılgınlığı Ethereum’un ERC-20 token standardı tarafından desteklendi. Bu protokol esasen Ethereum blok zincirinde birbiriyle takas edilebilen token’lar (ETH hariç) oluşturmak için kullanıldı. Projeler, Ethereum’da akıllı sözleşmeler kullanan bir uygulama duyurur veya geliştirir ve bu uygulamada kullanmak üzere bu süreçte bir native token çıkararak doğrudan ETH’deki yatırımcılardan fon toplar.
Token’lar, bir uygulamanın ekosisteminde belirli davranışları teşvik etmek veya ücret ödemek için “utility token” olarak işlev üstlenirler ve dolayısıyla kripto para piyasasında benzersiz bir konuma sahiptirler. Örneğin, popüler ERC-20 token’ı Dai, Ethereum’daki MakerDAO dapp’in bir parçasıdır. MakerDAO, kullanıcıların istikrarlı olması için tasarlanmış Dai kullanarak borç verme/borçlanma gibi kredi araçlarına erişmelerinin yoludur. Dai gibi ERC-20 token’ları herhangi bir başka ERC-20 token’ı veya ETH coin gibi Ethereum tabanlı başka standartlar (yani ERC-721) ile takas edilebilir.
Sonuç olarak, token’lar Ethereum ekosisteminde yer alan Dai gibi bir coin’in daha geniş kripto para/blok zinciri ağında uygulamaya özgü token’lar olarak bulunur.
Dai dışındaki diğer token’lar arasında Maker (MKR), 0x, Augur (REP), Komodo (KMD) ve Golem (GNT) bulunur.
Coin’ler standartlaştırılmamış farklı kod protokolleri üzerinde geliştirildikleri için kripto para borsaları kullanılarak birbirleriyle takas edilmelidir. Buna karşılık Ethereum’daki token’lar (ör. ERC-20) ise standartlaştırılmış kod protokolleri üzerinde geliştirildikleri için dahili uygulamalar kullanılarak minimum sürtünme maliyeti karşılığında birbirleriyle takas edilebilir.
Kripto para piyasalarına girmek zor bir iştir, ancak çeşitli kripto paralar arasındaki temel ayrımı anlamak riski yönetmenize ve oynak bir ekosistemde daha iyi kararlar vermenize yardımcı olabilir.
Öğrenmeye devam edin! Kriptolar ve blok zinciriyle ilgili bilgi edinmekten hoşlanıyorsanız School of Block bölümümüze göz atın Altcoin’ler veya Bloktaki Farklı Coin’ler.